Sejmiki zamiast parlamentów. Historia samorządności po 1989 r.

W latach 1990–1998 gminy w obszarze województwa wyłaniały wspólną reprezentację w postaci sejmiku samorządowego[2][3]. Rady gmin dokonywały wyboru delegatów do sejmiku[4]. Sejmiki te pełniły funkcje opiniodawcze i reprezentacyjne. Przy sejmikach funkcjonowały kolegia odwoławcze, które orzekały w sprawach odwołań od decyzji administracyjnych wójta lub burmistrza danej gminy[5].

Sejmiki w latach 1998–2002 tj. w pierwszej kadencji składały się z 45 radnych w województwach liczących do 2 mln mieszkańców, oraz po 5 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tys. mieszkańców[6]. W 2001 r. zadecydowano o zmniejszeniu liczby radnych i od 2002 r. w związku ze zmianą ustawy sejmiki miały już 30 radnych w województwach liczących do 2 mln mieszkańców, oraz po 3 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tys. mieszkańców[7].

Sejmik województwa



Sala obrad Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego

Sejmik województwa (potocznie: sejmik wojewódzki) – organ stanowiący i kontrolny samorządu województwa, który tworzą radni, wybierani w wyborach bezpośrednich. Jego kadencja trwa cztery lata, licząc od dnia wyborów.

Sejmik jest przede wszystkim odpowiedzialny za rozwój cywilizacyjny w skali regionu, a więc za politykę regionalną.

Spis treści

    1 Struktura sejmiku
    2 Kompetencje sejmiku
    3 Lista sejmików wojewódzkich


Struktura sejmiku

Sejmik województwa wybiera ze swojego grona przewodniczącego i wiceprzewodniczących, którzy nie mogą wchodzić w skład zarządu województwa, a więc w skład organu wykonawczego.

Przewodniczący sejmiku województwa organizuje pracę tego sejmiku i prowadzi jego obrady. Może on powierzyć wykonywanie tych czynności jednemu z wiceprzewodniczących sejmiku. Przewodniczący sejmiku nie ma uprawnień do reprezentowania województwa na zewnątrz. Pełniona przez niego oraz przez wiceprzewodniczących funkcja ma charakter społeczny.

W skład sejmiku województwa wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie[1]:

    trzydziestu w województwach liczących do 2 000 000 mieszkańców,
    oraz po trzech radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 000 mieszkańców.

Kompetencje sejmiku

    Sejmik stanowi akty prawa miejscowego, w tym statut województwa (jest on uchwalany po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów), zasady gospodarowania mieniem wojewódzkim, a także zasady i tryb korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
    Sejmik uchwala strategię rozwoju województwa oraz wieloletnie programy wojewódzkie. Do wyłącznej właściwości sejmiku należy również uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego.
    Sejmik uchwala także programy wojewódzkie służące realizacji ponadlokalnych i regionalnych celów publicznych.
    Do wyłącznej właściwości sejmiku należy podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej, podejmowanie uchwały w sprawie szczegółowości układu wykonawczego budżetu województwa.
    Sejmik uchwala również budżet województwa i określa zasady udzielania dotacji z budżetu województwa.
    Rozpatruje sprawozdania z wykonania budżetu, sprawozdania finansowe województwa oraz sprawozdania z wykonania wieloletnich programów województwa.
    Podejmuje uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu.
    Sejmik wybiera ponadto i odwołuje zarząd województwa, rozpatruje sprawozdania z jego działalności oraz powołuje i odwołuje, na wniosek marszałka województwa, skarbnika województwa, który jest głównym księgowym budżetu województwa.

Lista sejmików wojewódzkich

Sejmik	Siedziba	Liczba radnych
Sejmik Województwa Dolnośląskiego	Wrocław	36
Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego	Toruń	33
Sejmik Województwa Lubelskiego	Lublin	33
Sejmik Województwa Lubuskiego	Zielona Góra	30
Sejmik Województwa Łódzkiego	Łódź	36
Sejmik Województwa Małopolskiego	Kraków	39
Sejmik Województwa Mazowieckiego	Warszawa	51
Sejmik Województwa Opolskiego	Opole	30
Sejmik Województwa Podkarpackiego	Rzeszów	33
Sejmik Województwa Podlaskiego	Białystok	30
Sejmik Województwa Pomorskiego	Gdańsk	33
Sejmik Województwa Śląskiego	Katowice	48
Sejmik Województwa Świętokrzyskiego	Kielce	30
Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego	Olsztyn	30
Sejmik Województwa Wielkopolskiego	Poznań	39
Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego	Szczecin	30

Przypisy

    ↑ (Art. 16.) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 z późn. zmianami)
    ↑ (Art. 76) Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1990 r. Nr 16, poz. 95)
    ↑ (Art. 10. pkt 18) Ustawa z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1126)
    ↑ (Art. 78) Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1990 r. Nr 16, poz. 95)
    ↑ (Art. 81) Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1990 r. Nr 16, poz. 95)
    ↑ (Art. 160) Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza (Dz. U. z 1998 r. Nr 95, poz. 602)
    ↑ (Art. 16.) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590) wprowadzone przez (Art. 3. ust. 9) Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw (Dz. U. z 2001 r. Nr 45, poz. 497)